Albatta. "Karochi" saytingizning formati uchun O‘zbekiston Xalqaro Islom Akademiyasi (IIAU) haqida chuqur tahliliy, biroz tanqidiy va xolis yozilgan katta maqola (esse) tayyorladim.

Bu matnni "Blog" yoki "Tahlil" bo‘limiga joylashtirsangiz, o‘quvchilarda aniq fikr uyg‘otadi.

IIAU (Islom Akademiyasi): Miflar, Haqiqatlar va "Ichkaridagi" Muhit

O‘zbekistondagi oliy ta’lim muassasalari orasida O‘zbekiston Xalqaro Islom Akademiyasi (IIAU) har doim o‘ziga xos auraga ega bo‘lgan. Ko‘pchilik uchun bu yopiq, faqat diniy ulamolar tayyorlaydigan maskan bo‘lsa, boshqalar uchun bu – eng nufuzli va "tankasi baquvvatlar" o‘qiydigan joy.

Xo‘sh, aslida vaziyat qanday? Keling, hissiyotlarni chetga surib, faktlarga yuzlanamiz.

1. "Bu yerda faqat imomlar o‘qiydimi?" (Eng katta stereotip)

Bu akademiya haqidagi eng keng tarqalgan xato fikr. To‘g‘ri, nomida "Islom" so‘zi bor va u yerda Qur’onshunoslik, Hadisshunoslik, Fiqh kabi sof diniy yo‘nalishlar mavjud. Lekin bu aysbergning faqat bir tomoni.

Bugungi kunda IIAUda mutlaqo dunyoviy (svetskiy) yo‘nalishlar ham juda kuchli:

• Xalqaro munosabatlar: Diplomatlar tayyorlash bo‘yicha UWED (Jahon tillari) bilan raqobatlasha oladi.

• Iqtisodiyot va Menejment: Islomiy moliya va bank ishi bo‘yicha mutaxassislar aynan shu yerdan chiqadi.

• Axborot xavfsizligi va IT: Ha, hayron qolmang, bu yerda kiberxavfsizlik va dasturlash bo‘yicha ham kadrlar tayyorlanadi.

Demak, bu yerga kirgan talaba albatta salla o‘rab chiqishi shart emas. U zamonaviy bankir yoki diplomat bo‘lib ham yetishishi mumkin.

2. Tartib-intizom: Maktabmi yoki Universitet?

Agar siz "Vestminster" yoki boshqa xususiy universitetlardagi erkinlikka (soch turmagi, kiyim uslubi, darsga kech qolish) o‘rgangan bo‘lsangiz, IIAU sizga armiyadek tuyulishi mumkin.

Akademiyadagi tartib juda qattiq:

• Kiyim-bosh (Dress code): Yigitlar uchun kostyum-shim va galstuk deyarli majburiy (yoki qat'iy klassika). Qizlar uchun esa ochiq-sochiq kiyinish "tabu" hisoblanadi. Bu yerda "moda ko‘rsatish" qiyin masalas.

• Davomat: Darsga kelmaslik yoki kech qolish jiddiy oqibatlarga olib keladi.

• Muhit: Talabalarning o‘zini tutishi, gap-so‘zlari nazoratda bo‘ladi. Bu kimdir uchun ortiqcha bosim bo‘lsa, kimdir uchun "tarbiya o‘chog‘i"dir.

3. Ta’lim sifati va Til o‘rganish

IIAUning eng katta yutug‘i — bu til o‘rganish bazasi. Bu yerda arab tili shunchaki havaskorlik darajasida emas, balki chuqur akademik darajada o‘rgatiladi. Agar talaba astoydil o‘qisa, 4 yilda arab tilida bemalol muloqot qiladigan va klassik matnlarni tushunadigan darajaga yetishi mumkin. Shuningdek, ingliz tili va sharq tillari ham kuchli o‘qitiladi.

Lekin tanganing ikkinchi tomoni ham bor: Ba'zi dunyoviy fanlarda (masalan, Iqtisodiyot yoki IT) soha mutaxassislari yetishmasligi yoki dasturlarning eskiligi kuzatilishi mumkin (bu butun O‘zbekiston ta’lim tizimining og‘riqli nuqtasi).

4. Kontingent: Kimlar o‘qiydi?

Ochiq tan olish kerak, IIAUga kirish ballari har doim yuqori bo‘lgan. Bu yerda tasodifiy odamlar kam. Kontingent asosan ikki toifaga bo‘linadi:

1. Ilmga chanqoqlar: Diniy va dunyoviy ilmni birlashtirishni maqsad qilgan aqlli yoshlar.

2. "Eltuvchilar": Ota-onasi yoki tanish-bilishlari orqali nufuzli diplom olishni istaganlar.

Lekin umumiy olganda, talabalar orasidagi muhit ancha madaniyatli va ziddiyatlardan xoli.

Xulosa: Kimlar uchun?

O‘zbekiston Xalqaro Islom Akademiyasi — bu hamma uchun ham emas.

• Agar sizga erkinlik, ijodiy muhit va "student life" (tusovkalar) kerak bo‘lsa, bu yer sizni bo‘g‘ib qo‘yishi mumkin.

• Agar sizga qat'iy intizom, chuqur til bilimi va jamiyatda "og‘ir-bosiq" maqom kerak bo‘lsa, bu eng to‘g‘ri tanlov.