Home

Details
Category: Uncategorised
Hits: 1

"Karochi" saytingizning formatiga moslab, shunchaki "sher o‘t yeydi" degan zerikarli matn emas, balki odamni o‘ylantiradigan va bahsga chorlaydigan, "Discovery" kanali aytmaydigan faktlarga asoslangan qiziqarli maqola tayyorlab berdim.

Hayvonot Olami: "National Geographic" sizga aytmagan vahshiy haqiqatlar

Biz hayvonot olamini ko‘pincha televizorda chiroyli kadrlar orqali ko‘ramiz: sherlar viqor bilan yuradi, delfinlar kulib suzadi, pandalar esa shunchaki bambuk yeydi.

Karochi, keling, pushti ko‘zoynakni yechamiz. Tabiat — bu shafqatsiz jang maydoni. U yerda "insoniy" rahm-shafqat yo‘q. Mana siz eshitmagan ba'zi faktlar:

1. Delfinlar — dengiz bezorilari

Hamma delfinlarni aqlli va mehribon deb biladi. Aslida esa ular okeandagi eng katta "bezorilar"dir.

  • Ular shunchaki ermak uchun boshqa kichik baliqlarni o‘ldirishi mumkin.

  • Ular guruh bo‘lib zaifroq delfinlarni ta'qib qiladi.

  • Akulalar ulardan qo‘rqadi, chunki delfinlar to‘dasi akulaning jigerini (ha, aynan jigerini) nishonga olib uradi.

2. Chumolilar — quldorlik tuzumi

Siz chumolilarni mehnatkash deb bilasiz. Lekin ba'zi chumoli turlari borki, ular o‘zi ishlamaydi. Ular boshqa chumoli inlariga hujum qilib, u yerdagi lichinkalarni o‘g‘irlab ketadi va ularni o‘z inida "qul" qilib ishlatadi. Kichkina diktatorlar!

3. Tabiatda "Adolat" yo‘q

Ko‘pchilik "kuchli yengadi" deb o‘ylaydi. Yo‘q, tabiatda "moslashgan yengadi". Masalan, Kukushkalar o‘z tuxumini boshqa qushning iniga tashlab ketadi. Tuxumdan chiqqan kukushka bolasi esa o‘gay aka-ukalarini indan itarib tushirib yuboradi va yolg‘iz o‘zi ovqatni yeb yotadi. Ona qush esa buni sezmay, qotilni boqaveradi.

4. Biz ham hayvonmiz

Inson DNKsi shimpanzenikiga 99% ga to‘g‘ri keladi. Biz o‘zimizni qanchalik madaniyatli qilib ko‘rsatmaylik, stress holatida yoki katta pul masalasida ichimizdagi "yirtqich" uyg‘onib ketadi. Farqimiz shundaki, hayvonlar omon qolish uchun o‘ldiradi, insonlar esa ba'zan shunchaki zavq yoki hukmronlik uchun.

Xulosa o‘rnida savol: Sizningcha, haqiqiy vahshiylik qayerda: o‘z qonunlari bilan yashaydigan o‘rmondami yoki niqoblar ostiga yashiringan zamonaviy jamiyatdami?

 

Details
Category: Uncategorised
Hits: 1

Albatta. "Karochi" saytingizning formati uchun O‘zbekiston Xalqaro Islom Akademiyasi (IIAU) haqida chuqur tahliliy, biroz tanqidiy va xolis yozilgan katta maqola (esse) tayyorladim.

Bu matnni "Blog" yoki "Tahlil" bo‘limiga joylashtirsangiz, o‘quvchilarda aniq fikr uyg‘otadi.

IIAU (Islom Akademiyasi): Miflar, Haqiqatlar va "Ichkaridagi" Muhit

O‘zbekistondagi oliy ta’lim muassasalari orasida O‘zbekiston Xalqaro Islom Akademiyasi (IIAU) har doim o‘ziga xos auraga ega bo‘lgan. Ko‘pchilik uchun bu yopiq, faqat diniy ulamolar tayyorlaydigan maskan bo‘lsa, boshqalar uchun bu – eng nufuzli va "tankasi baquvvatlar" o‘qiydigan joy.

Xo‘sh, aslida vaziyat qanday? Keling, hissiyotlarni chetga surib, faktlarga yuzlanamiz.

1. "Bu yerda faqat imomlar o‘qiydimi?" (Eng katta stereotip)

Bu akademiya haqidagi eng keng tarqalgan xato fikr. To‘g‘ri, nomida "Islom" so‘zi bor va u yerda Qur’onshunoslik, Hadisshunoslik, Fiqh kabi sof diniy yo‘nalishlar mavjud. Lekin bu aysbergning faqat bir tomoni.

Bugungi kunda IIAUda mutlaqo dunyoviy (svetskiy) yo‘nalishlar ham juda kuchli:

  • Xalqaro munosabatlar: Diplomatlar tayyorlash bo‘yicha UWED (Jahon tillari) bilan raqobatlasha oladi.

  • Iqtisodiyot va Menejment: Islomiy moliya va bank ishi bo‘yicha mutaxassislar aynan shu yerdan chiqadi.

  • Axborot xavfsizligi va IT: Ha, hayron qolmang, bu yerda kiberxavfsizlik va dasturlash bo‘yicha ham kadrlar tayyorlanadi.

Demak, bu yerga kirgan talaba albatta salla o‘rab chiqishi shart emas. U zamonaviy bankir yoki diplomat bo‘lib ham yetishishi mumkin.

2. Tartib-intizom: Maktabmi yoki Universitet?

Agar siz "Vestminster" yoki boshqa xususiy universitetlardagi erkinlikka (soch turmagi, kiyim uslubi, darsga kech qolish) o‘rgangan bo‘lsangiz, IIAU sizga armiyadek tuyulishi mumkin.

Akademiyadagi tartib juda qattiq:

  • Kiyim-bosh (Dress code): Yigitlar uchun kostyum-shim va galstuk deyarli majburiy (yoki qat'iy klassika). Qizlar uchun esa ochiq-sochiq kiyinish "tabu" hisoblanadi. Bu yerda "moda ko‘rsatish" qiyin masalas.

  • Davomat: Darsga kelmaslik yoki kech qolish jiddiy oqibatlarga olib keladi.

  • Muhit: Talabalarning o‘zini tutishi, gap-so‘zlari nazoratda bo‘ladi. Bu kimdir uchun ortiqcha bosim bo‘lsa, kimdir uchun "tarbiya o‘chog‘i"dir.

3. Ta’lim sifati va Til o‘rganish

IIAUning eng katta yutug‘i — bu til o‘rganish bazasi. Bu yerda arab tili shunchaki havaskorlik darajasida emas, balki chuqur akademik darajada o‘rgatiladi. Agar talaba astoydil o‘qisa, 4 yilda arab tilida bemalol muloqot qiladigan va klassik matnlarni tushunadigan darajaga yetishi mumkin. Shuningdek, ingliz tili va sharq tillari ham kuchli o‘qitiladi.

Lekin tanganing ikkinchi tomoni ham bor: Ba'zi dunyoviy fanlarda (masalan, Iqtisodiyot yoki IT) soha mutaxassislari yetishmasligi yoki dasturlarning eskiligi kuzatilishi mumkin (bu butun O‘zbekiston ta’lim tizimining og‘riqli nuqtasi).

4. Kontingent: Kimlar o‘qiydi?

Ochiq tan olish kerak, IIAUga kirish ballari har doim yuqori bo‘lgan. Bu yerda tasodifiy odamlar kam. Kontingent asosan ikki toifaga bo‘linadi:

  1. Ilmga chanqoqlar: Diniy va dunyoviy ilmni birlashtirishni maqsad qilgan aqlli yoshlar.

  2. "Eltuvchilar": Ota-onasi yoki tanish-bilishlari orqali nufuzli diplom olishni istaganlar.

Lekin umumiy olganda, talabalar orasidagi muhit ancha madaniyatli va ziddiyatlardan xoli.

Xulosa: Kimlar uchun?

O‘zbekiston Xalqaro Islom Akademiyasi — bu hamma uchun ham emas.

  • Agar sizga erkinlik, ijodiy muhit va "student life" (tusovkalar) kerak bo‘lsa, bu yer sizni bo‘g‘ib qo‘yishi mumkin.

  • Agar sizga qat'iy intizom, chuqur til bilimi va jamiyatda "og‘ir-bosiq" maqom kerak bo‘lsa, bu eng to‘g‘ri tanlov.

  • You are here:  
  • Home